Ojcowski Park Narodowy

Poprawiono: czwartek, 15 czerwiec 2017 Opublikowano: czwartek, 15 czerwiec 2017

Jedyny na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i jednocześnie powierzchniowo najmniejszy w Polsce Park Narodowy. Mimo tego zaliczany do najpiękniejszych krajobrazowo i najcenniejszych przyrodniczo w kraju. Został utworzony 14 stycznia 1956 /jako szósty w Polsce park narodowy/ w celu ochrony naturalnego krajobrazu doliny Prądnika. Oprócz zwartego terenu Ojcowski Park Narodowy posiada również od 1969 r. enklawę. Stanowi ją rezerwat brzozy ojcowskiej niedaleko Hamerni i Giebułtowa. Plantację brzozy ojcowskiej w tym miejscu odkrył w 1805 r. Willibald Besser. Później do OPN przyłączono również dwie enklawy położone we wsi Smardzowice na wschód od właściwego Parku. Łącznie cały Ojcowski PN posiada powierzchnię 2.145,62ha (+ powierzchnia otuliny 6.777 ha), z czego 12% powierzchni jest objęte ścisłą ochroną a 66% częściową. Pozostałe 23 % chroni niepowtarzalny krajobraz. Ojcowski PN jest członkiem Federacji EUROPARC i został zaszeregowany jako V kategoria IUNC.

Aż 71% /1.528 ha/ powierzchni Parku zajmują lasy, 22% /465 ha/ to grunty rolne. Wody stanowią zaledwie 1% /13 ha/ powierzchni Parku co jest typowe dla jego wyżynnego charakteru. Zaledwie 4 ha objęto ochrona jako użytek ekologiczny. W parku wytyczono łącznie 23 km szlaków turystycznych i dwie ścieżki dydaktyczne. Rocznie odwiedza go ok. 400 tys. turystów a samo muzeum przyrodnicze zwiedza ok. 31,5 tys. osób. Dyrekcja Parku wydaje periodyk "Prądnik" promujący wiedzę na temat przyrody tego Parku. O jego wielkich walorach turystycznych świadczy fakt, że w parku o powierzchni stanowiącej zaledwie 0,7% powierzchni wszystkich parków narodowych w Polsce przypada aż 3,9% "parkowego" ruchu turystycznego i 4,7% wszystkich wizyt w muzeach utworzonych przy polskich parkach narodowych. Tak wielkie natężenie ruchu turystycznego jest niestety poważnym dylematem dla Dyrekcji OPN, gdyż wpływa to ujemnie na chronioną w Parku przyrodę.

Zapamiętajcie! W Parku Narodowym można poruszać się jedynie po wyznakowanych szlakach. Zejście ze szlaku może się wiązać z ukaraniem przez służby parkowe!

Doliny

W Ojcowskim PN bardzo urozmaicona jest również rzeźba terenu. W swych granicach obejmuje on kilka dolin, z czego największymi i najbardziej znanymi są:

  • Dolina Prądnika - jest najdłuższą i najpiękniejszą spośród jurajskich dolinek podkrakowskich. Jej długość od źródeł do Hamerni, gdzie traci charakter jurajskiej dolinki, wynosi około 15 km. Dnem płynie Prądnik, którego źródła znajdują się w Sułoszowej, a do Wisły wpływa na Dąbiu w Krakowie pod nazwą Białuchy.

  • Dolina Sąspówki (Sąspowska) - stanowi najdłuższą (ok. 6 km), prawoboczną dolinkę dol. Prądnika, uchodzącą do niej w centrum Ojcowa. Jest niezwykle malownicza. Zbocza pokryte są w większości lasem grądowym, bukowym i bukowo-jodłowym. Na pn. stokach Góry Chełmowej można spotkać bardzo rzadkie w Polsce fragmenty lasów jaworowych. Wśród jaskiń tej doliny wyróżnia się Jaskinia Koziarnia. Wśród lasu znajdują się liczne skałki jurajskie o fantastycznych kształtach. Ich nasilenie obserwuje się w okolicy Wąwozu Jamki, który uchodzi do doliny opasany Bramą Jamki. Wąwóz ten nie jest udostępniony do zwiedzania. Mimo swojej niewielkiej długości (ok. 2 km) w skałach tego słynnego Wąwozu odkryto wielkie nagromadzenie schronisk skalnych i jaskiń. Są one zgrupowane głównie na pd. jej zboczu. Zwykle są trudnodostępne, ale za to piękne. Wśród jaskiń tego wąwozu należy wymienić J. Białą, J. Pustelnika, J. Krakowska, J. Mała w Jamkach, J. Piętrowa, J. Złodziejska, J. Zbójecka.