Ostroróg Jan

ur. 1436 - zm. 1501

Wybitny prawnik, pisarz polityczny, kasztelan poznański i w 1501 wojewoda, przedstawiciel postępowej myśli polskiego odrodzenia. 

Wychowanek Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek rady królewskiej "z młodszych panów" - jak ich charakteryzował Długosz. Wywodził się ze szlachty. 
Jego dzieło Monumentum pro Rei Publicae ordinatione(Memoriał o uporządkowaniu Rzeczypospolitej) zawierało program ugruntowania silnej władzy królewskiej. Uważał on, że król polski, jako niezależny władca , nie powinien po objęciu tronu pisać do papieża z pokorą, ani też wysyłać listów z zapewnieniem posłuszeństwa; wystarczy jeśli go tylko zawiadomi o wstąpieniu na tron. 
Ostroróg występował przeciwko pretensjom papieży do Polski jako swojego lenna. Domagał się też opodatkowania Kościoła na rzecz państwa, zaprzestania wszelkich opłat na rzecz papiestwa. 
Ostroróg domagał się ograniczenia liczby klasztorów i radził zakazać księżom pobierania opłat za śluby i inne świadczenia religijne. 
Żądał zorganizowania obrony narodowej, w skład której miała wchodzić nie tylko szlachta, lecz również mieszczanie i chłopi. 
Występował przeciwko niejednolitości ustawodawstwa polskiego. 
W interesie szlachty atakował ostro politykę cechową, domagał się nawet likwidacji cechów, którym zarzucał wyzysk szlachty, dążył do ograniczenia samorządu miejskiego. Ostatecznie program Ostroroga nie został wprowadzony w życie.

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł