Wczesne średniowiecze - Wiek VI - IX

Poprawiono: czwartek, 15 czerwiec 2017 Opublikowano: niedziela, 11 czerwiec 2017

przełom V i VI w. - cmentarzysko w Olsztynie koło Częstochowy ze znaleziskami nawiązującymi do okresu "rzymskiego". Jego datowanie przez J. Szydłowskiego metodą C14, co spowodowało, że nie wyklucza się możliwości datowania schyłku okresu "rzymskiego" na ten właśnie okres

VI-VII w. - powstają pierwsze prymitywne grodziska - Jaskinia Ciemna w Ojcowie (a dokładniej jej fragment zwany "Oborzysko") i tzw. "Pasieka" w Skałach Rzędkowickich

VII w. - z tego okresu pochodzą pozostałości grodziska na Górze Okopy w Ojcowie.

VII-XI w. - trzy grodziska na wzgórzach Bukowica, Grodzisko i Srebrnica pomiędzy Babicami i Chrzanowem

VIII-IX w. - charakteryzuje się powstawaniem grodów związanych z kulturą prapolską. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska ze względu na ukształtowanie terenu była doskonałym miejscem do zakładania osad, obecnie z tego czasu zobaczyć można ślady grodzisk: w miejscu zwanym "Osiedle Wały" w Potoku Złotym (zamieszkałym również w późniejszych latach), w Ojcowie na wzgórzu zamkowym, dolinach Będkówki (odkryto tu pozostałości aż dwóch grodzisk) i Kluczwody, na Górze Grodzisko koło Smolenia oraz w Zagórowej koło Imbramowic (grodzisko pierścieniowe), w Damicach koło Iwanowic i Siedlcu-Gąszczyku koło Mstowa. Z tego okresu pochodzą również wczesnośredniowieczne grodziska typu skalnego o znacznie rozbudowanych podgrodziach na Górze Birów koło Podzamcza, na górze Słupsko w Skałach Kroczyckich i w Udorzu.

Nieco późniejsze grody powstały w Grodzisku koło Ojcowa, Pieskowej Skale (na przeciwległej współczesnemu zamkowi górze Bukowiec), Podzamczu, Mirowie i Olsztynie (X-XI w.), w Witoradzu koło Rudy i Wielunia, w Grodzisku koło Kłobucka.

Jeszcze późniejsze są wtórne grodzisko w Witoradzu koło Rudy i Kopiec koło Kamyka na Wyżynie Wieluńskiej.

Do tej pory słabo przebadano trzy grodziska między Babicami a Zagórzem koło Chrzanowa: Grodzisko Duże na górze Grodzisko, Grodzisko Małe na Srebrnicy i Grodzisko na Bukowicy; Grodzisko koło Smolenia, grodzisko w środkowym odcinku Doliny Mnikowskiej i na Bartlowej Górze w Czatkowicach koło Krzeszowic.

IX w. - obszar Jury znalazł się na terenie powstającego w tym czasie państwa Wiślan (od rzeki Pilicy i Radomki po Karpaty poprzez centrum nad górną Wisłą), jedyne niewielka jej część na północy Wyżyny (w okolicy Wielunia i Pajęczna) nad Wartą zamieszkiwali Sieradzanie.

Na wzgórzu zamkowym w Będzinie, w miejscu z natury warownym rozpoczął się ponowny proces zasiedlania

IX-XI w. - ponowne zasiedlenie grodziska w Siedlcu-Gąszczyku koło Mstowa

koniec IX lub X w. - mimo naturalnej obronności miejsca, w którym istniała pierwotna osada w Będzinie, wzniesiono pierwszy system obronny składający się z wału i fosy

do X w. - Kraków miał swego księcia dzielnicowego (z tamtych czasów po słynnych władcach Wawelu pozostały mogiły Kraka i Wandy?)