ZAWIERCIE-SKARŻYCE - kościół Św. Trójcy i św. Floriana

Zbudowany z kamienia wapiennego w 1610 poprzez dobudowanie do XIII-wiecznej wieży sądowej nawy i trzech okrągłych kaplic. Istnieją dwie różne opinie na temat powstania kościoła. Wg jednych fundatorem kościoła był właściciel Skarżyc i Giebła Wojciech Giebułtowski, sekretarz króla Stefana Batorego, który to zdecydował się na wzniesienie kościoła w wyniku zajęcia kościoła w Kromołowie przez arian w 1596. Miało to mieć wg nich miejsce w 1610 roku. Wg innych źródeł został ufundowany w 1583 r. przez Mikołaja Brzeskiego, właściciela Skarżyc i konsekrowany w 1598. Bardziej prawdopodobna jest jednak pierwsza wersja. 
Kościół otrzymał wezwanie Świętej Trójcy, ponieważ jej przeciwnikami byli arianie. Podobnie symboliczne znaczenie miały trzy absydy w kościele (również Trójca Święta). Kościół ten wielokrotnie płonął. W dniu 10 czerwca 1616 utworzono nową parafię skarżycką wyodrębnioną z kromołowskiej. W 1678 bp krakowski Mikołaj Oborski dokonał ponownej konsekracji. Ostatnią znaczną przebudowę i odbudowę zakończono w 1788 r. Na pocz. XX w. kościół ten był bardzo zniszczony, lecz staraniem proboszcza Alfonsa Niedermana w 1904 dokonano gruntownego jego odnowienia. Jeszcze po II wojnie światowej również dzięki jego zabiegom zmieniono pokrycie dachu z gontowo-dachówkowego na blachę. Został wpisany do rejestru zabytków pod nr 785/67 w dniu 17 czerwca 1967. W 2002 roku dokonano kolejnego remontu dachu, tym razem zastępując dotychczasowe pokrycie miedzią.

Kościół w ogólnym założeniu  jest wczesnobarokowy, orientowany. Z frontu kościoła znajduje się wyniosła wieża w formie ryzalitu o hełmie namiotowym z czworoboczną latarnią - czyli pierwotne założenie budowli. Nad głównym wejściem były cztery herby: Lewart - Firleja, drugi nieczytelny, trzeci Topór - Anny z Korycińskich, żony Wojciecha Giebułtowskiego oraz czwarty Lis - Giebułtowskiego. Pod koniec XX w. wspomniane herby zdjęto, a kościół obłożono od zewnątrz kamieniem wapiennym. Nietypowo wygląda prezbiterium, które ma kształt dużej absydy, podobnie jak dwie boczne kaplice umiejscowione za zakończeniach transeptu. Absydy te symbolizują Trójcę Świętą. Na zewnątrz zdobią je pilastry i barokowe kapitele. Nad środkową kopułą znajduje się wieżyczka o okienkami.  

Wnętrze kościoła posiada sklepienie kolebkowe. Wyposażenie wnętrza jest przeważnie późnorenesansowe i barokowe. Wewnątrz kościoła na uwagę zasługują drewniany barokowo-klasycystyczny ołtarz główny bogato złocony i kontrastowo pomalowany na czarno. Na konsolach tego ołtarza stoją rzeźby św. Piotra i św. Pawła. Z pewnością na uwagę zasługuje również późnorenesansowy obraz Świętej Trójcy adorowanej przez św. Stanisława i św. Wojciecha z XVII w., znajdujący się w ołtarzu głównym (na nim namalowane kontury dawnej Rzeczypospolitej). Obraz ten został zamalowany podczas okupacji, a odnowiony w 1950. Na antepedium znajduje się wyrzeźbiona Ostatnia Wieczerza. Na szczycie ołtarza attyka i wazony. 
W kaplicy północnej znajduje się późnorenesansowy ołtarz z ciekawym obrazem Bożego Narodzenia i pokłonem pasterzy z XVIII w. Z tej kaplicy prowadzi barokowy portal. 
Nad prezbiterium na sklepieniu znajduje się malowidło Mitki przedstawiające patronów kościoła. 
W przeciwległej południowej kaplicy na sklepieniu namalowano świętych polskich. Powieszono w nim również obraz św. Jana Chrzciciela. W stiukowym ołtarzu znajdują się obrazy Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVI w. i św. Floriana z XVII w. 
Ołtarze boczne w nawie są klasycystyczne. Barokowa jest ambona i chrzcielnica a ze sprzętu trzy kielichy. Z okresu późnego baroku pochodzi natomiast tabernakulum. Marmurowe epitafia z wnętrza kościoła zostały przeniesione i przymurowane do kamiennego płotu otaczającego kościół. 

Zobacz także